Ουζερί Τσιτσάνης, Θεσσαλονίκη υπό γερμανική κατοχή.
Η ταινία του Μανούσου Μανουσάκη λειτουργεί σαν μαγική χρονομηχανή.
Σε μια πόλη που αναγνωρίζει και μιλά επιτέλους γι’ αυτό το κομμάτι της, πραγματοποιήθηκε μέσα από τα γυρίσματα μια βιωματική αναπαράσταση των δραματικών γεγονότων που έλαβαν χώρα.
Η εβραϊκή κοινότητα αναστατωμένη συγκεντρώθηκε στη συναγωγή προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσει τις προθέσεις των γερμανών.
Όσοι αναστατωμένοι ή καθησυχασμένοι παρέμειναν στην πόλη, κατέληξαν τελικά στοιβαγμένοι στα βαγόνια του σιδηροδρομικού σταθμού να ταξιδεύουν προς το Άουσβιτς. Ελάχιστοι επέστρεψαν. Η εβραϊκή κοινότητα της πόλης καταληστεύθηκε και ουσιαστικά ξεριζώθηκε από τη βάση που είχε για αιώνες ολόκληρους.
Όταν ο τόπος είναι ο ίδιος αλλά και χρησιμοποιούνται οι αυθεντικοί χώροι και τα μέσα, μπαίνουν σε λειτουργία οι μηχανισμοί ταύτισης. Επ ουδενί δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι νιώσαμε την αγωνία, τον φόβο και την απόγνωση αυτών των ανθρώπων. Μπαίνοντας όμως στα βαγόνια, έπεσε ενός λεπτού σιγή χωρίς να το ζητήσει κανείς. Οι άνθρωποι της σημερινής εβραϊκής κοινότητας που συμμετείχαν το βίωσαν με πολύ μεγαλύτερη συγκίνηση, λόγω της οικογενειακής μνήμης και της κοντινότερης προσωπικής μαρτυρίας.
Η Ιστορία μας είναι το συλλογικό παρελθόν. Μια γυναίκα που περπατά λίγα βήματα πίσω μας ψιθυρίζοντας στα αυτί μας. Κι εμείς προσπαθούμε να ακούσουμε καθαρά και να καταλάβουμε τι πήγε λάθος.
Το παρελθόν δεν αλλάζει. Το μέλλον όμως μπορεί να γίνει διαφορετικό, αν δουλέψουμε καλά στο παρόν. Κι η τέχνη μπορεί να βοηθήσει να αφουγκραστούμε καλύτερα τα ψιθυρίσματα των φαντασμάτων, ώστε ο άνθρωπος να μην βαδίσει ξανά στο σκοτάδι.
First they came for the socialists, and I did not speak out because I was not a socialist.
Then they came for the trade unionists, and I did not speak out because I was not a trade unionist.
Then they came for the Jews, and I did not speak out because I was not a Jew.
Then they came for me, and there was no one left to speak for me.
Pastor Martin Niemöller
Το κείμενο αυτό φιλοξενήθηκε στην Παράλλαξη με τον τίτλο "Στη μαγική χρονομηχανή".
Η εικόνα είναι της Ελένης Βρακά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου