Τα αστεία τα φέρνει ο κωmicος

Το μαιευτήριο (γενικά) είναι το μέρος όπου γεννιούνται τα μωρά. Στη Θεσσαλονίκη (ειδικά), το Μαιευτήριο είναι το μέρος όπου γεννιούνται τα αστεία. Σε έναν χώρο που λατρεύω από το πλακάκι σκακιέρα μέχρι τους χρυσοποίκιλτους πολυελαίους, φιλοξενούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα βραδιές open mic για τους κωμικούς και τους wannabe κωμικούς αυτής της πόλης, όπως φυσικά και για το κοινό που αγαπά την τέχνη του stand up.

Μπορεί εύλογα να αναρωτηθείς, τι ακριβώς είναι το open mic;

Το open mic λοιπόν, είναι η διαδικασία της γέννησης, η πρώτη στιγμή της δημιουργίας για έναν κωμικό και το αστείο του. Σε αντιστοιχία, φαντάσου ότι είσαι στο δωμάτιο που ξεκινάει το πρώτο γύρισμα μετά από τις πρόβες, ή στο στούντιο που γίνονται οι πρώτες ηχογραφήσεις. Δεν έχεις από την πρώτη λήψη την ταινία που θα δεις στην οθόνη, πρέπει να ακουστούν πολλά “action!” και να πέσει μπόλικο μοντάζ. Ούτε ο δίσκος της αγαπημένης σου μπάντας ηχογραφείται σε μια δόση. Τα όργανα κουρδίζονται, ο τραγουδιστής κάνει γαργάρες κι ο ηχολήπτης το θαύμα του.

Κάπως έτσι λειτουργεί και με το stand up. Για να μπορέσουμε κάποτε εσύ κι εγώ να απολαύσουμε μια ολοκληρωμένη παράσταση, οι κωμικοί και τα αστεία τους έχουν περάσει από δεκάδες ανοιχτά μικρόφωνα, εντοπίζοντας τα καλά σημεία, δυναμώνοντας κι εμπλουτίζοντάς τα ή αφαιρώντας αυτά που δεν πέρασαν. Το καλύτερο; Σκέψου ότι σε μια κανονική παράσταση, εσύ που έχεις παρακολουθήσει open mic, θα μπορείς άνετα να πεις «γέλασα με αυτά τα αστεία, before it was cool, suckers!», (πόσο μπροστά θα είσαι δηλαδή…).

Ο ηθικός αυτουργός αυτής της εγκληματικά κωμικής οργάνωσης, είναι ο Giuseppe Vieri, με τον οποίο κουβεντιάσαμε και συγκεντρώσαμε τα στοιχεία εξιχνιάζοντας το μυστήριο των open mics αλλά και τα κλισέ του stand up.

Τι πρέπει να ξέρεις για τον Giuseppe πριν ξεκινήσουμε; Στην πραγματικότητα λέγεται Πέτρος, δούλευε για πολλά χρόνια σε πολυεθνική αλλά κατάφερε να απολυθεί, μετά πήγε Ολλανδία όπου είχε ένα σοβαρό ατύχημα που τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Ελλάδα για να χειρουργηθεί και τον καθήλωσε για ένα χρόνο στο κρεβάτι. Το διάστημα λοιπόν που ήταν τάβλα, έγινε κολλημένος τουιτεράς, κι άρχισε να παίζει με τις ατάκες και τα λογοπαίγνια. Stand up παρακολουθούσε φανατικά πολλά χρόνια, όμως δεν είχε σκεφτεί να ασχοληθεί. Την ιδέα του έβαλαν κωμικοί από την Αθήνα (που τους γνώρισε απ’ το twitter), τον έφεραν σε επαφή με κωμικούς της Θεσσαλονίκης και όλα τα άλλα είναι πια ιστορία.

Παρακολουθώ σχεδόν από την αρχή του το stand up στην πόλη κ έχω την εντύπωση ότι υπάρχει μεγάλη βελτίωση. Τα κείμενα γίνονται καλύτερα, οι παλιοί είναι πλέον πιο άνετοι…

Ξεκινάμε με τα κλισέ! Όσο πιο πολύ παίζεις, τόσο καλύτερος γίνεσαι. Όσο πιο πολύ παίζεις, βελτιώνεσαι. Όσο πιο πολύ ασχολείσαι, όσο πιο πολύ stage time έχεις, τόσο καλύτερος γίνεσαι.

Τι είναι λοιπόν τα open mic που διοργανώνονται στο Μαιευτήριο;

Είναι το πιο σημαντικό κομμάτι για τη γέννηση νέων ταλέντων, για ανθρώπους που θέλουν να δοκιμάσουν πρώτη φορά. Είναι ένα πεδίο για να δεις κωμικούς που γουστάρεις σε καινούρια κείμενα που δεν έχεις ξανακούσει. Είναι η αρχή, το πείραμα κι έχει σαν κατάσταση μια άγρια ομορφιά. Η παρουσία κάποιου στο open, βοηθά και τον νέο και τον παλιό και τη σκηνή συνολικά. Ακόμα, το κοινό μπορεί να δει λεπτομέρειες από έναν μικρόκοσμο και μια οπτική γωνία που δεν θα δει σε μια ολοκληρωμένη παράσταση.

Γιατί ήταν τόσο απαραίτητο για τη Θεσσαλονίκη να έχει open mic;

Γιατί ήταν αυτό που έλειπε… Για να γίνει το stand up επικερδές και για τον κωμικό αλλά και για το κοινό, έπρεπε να βρεθούν οι απαραίτητες συνθήκες. 

Ένα μεγάλο πρώτο βήμα ήταν το north: συναντήθηκαν όλοι οι κωμικοί, στήριξαν ο ένας τον άλλον.

Το καλοκαίρι γνωρίζοντας τα παιδιά, σκέφτηκα ότι θέλουμε έναν χώρο που τις συνθήκες να τις επηρεάζουμε εμείς (φώτα, ήχο κλπ). Να είναι ένας χώρος φτιαγμένος από μας, για να είναι καλύτερα για μας. Προέκυψε το Μαιευτήριο! 

Η Θεσσαλονίκη χρειάζεται τα open mic. Ακόμα κι αν υπήρχε τώρα ένα θεατράκι, σύμφωνα με τα αμερικανικά και βρετανικά δεδομένα, δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε «πυρήνα», όπου να παίζουμε 2, 3, 5 φορές τη βδομάδα, στα πρότυπα του εξωτερικού. Θα ήταν too much για το επίπεδο της φάσης στην πόλη. 

Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν άτομα που απλώς θέλουν να δοκιμάσουν ή άτομα που το έχουν κάνει λίγο καιρό, στα «πέτρινα χρόνια» και θέλουν να δοκιμάσουν καινούριο υλικό. Μεγάλο κέρδος το ότι πλέον υπάρχει ένα μέρος όπου ένας καινούριος μπορεί να δοκιμάσει για 5 λεπτά. Κι επειδή υπάρχει και η προεργασία με ανθρώπους που ασχολούνται, θα τον αγκαλιάσουν, θα βρει και στήριξη και βοήθεια, ή συμβουλές. 

Γενικά, όσο περισσότερα open γίνονται στην πόλη, τόσο πιο γρήγορα θα έρθει η αλλαγή level στην κωμωδία της Θεσσαλονίκης.

Μπορεί ένας έμπειρος κωμικός να καταλάβει από έναν καινούριο αν υπάρχει «κάτι» που αξίζει;

Και ναι και όχι! Ο θρύλος λέει για να βρεις τη φωνή σου χρειάζεται 10, 20 χρόνια, με ρυθμούς Αμερικής ή Αγγλίας.

Ξαναγυρνώντας στα κλισέ, είναι και θέμα δουλειάς. Πρέπει να περιμένεις και να δώσεις αέρα στον άλλον. Ο Dave Attel έχει πει ότι του πήρε 7 χρόνια να πάρει σίγουρα γέλια πάνω στη σκηνή, και είναι σήμερα από τους καλύτερους στην Αμερική.

Από την άλλη, το να δεις κάτι σε κάποιον που σ’ αρέσει, έχει να κάνει και με το προσωπικό γούστο, τι σε κάνει να γελάς. Μέχρι να πεις όμως ότι είναι καλός κωμικός, δηλαδή έχει ένα δεκάλεπτο, μισάωρο, που μπορεί να σταθεί μόνος σε μια παράσταση, είναι μεγάλη απόσταση. 

Ποιος φταίει όταν δεν πιάνω το αστείο; Δεν χρειάζεται σαν κοινό να «στροφάρεις»; Ή έστω να συνηθίσεις τους ρυθμούς; 

Το φταίξιμο πρώτα απ’ όλα θα το πάρει ο κωμικός. Απ’ τη στιγμή που ο σκοπός είναι να κάνεις τον άλλο να γελάσει, αν δεν το πετύχεις, θα πάρεις το φταίξιμο.

Τώρα, το τι βάζει ο καθένας προτεραιότητα όταν είναι πάνω στη σκηνή είναι καθαρά προσωπικό ζήτημα. Υπάρχουν κωμικοί που θέλουν να πάρουν γέλια, και θα χρησιμοποιήσουν όποιο μέσο διαθέτουν: θα μιλήσουν σεξιστικά, βρώμικα κλπ. Υπάρχουν άλλοι που θέλουν να περάσουν μηνύματα, κι άλλοι που δεν τους νοιάζει καθόλου, θέλουν απλά να πουν αυτά που έχουν να πουν.

σκίτσο του Δημήτρη Δούκογλου για τις παρεμβάσεις του κοινού

Υπάρχει άγραφη εντολή «μη μιλάτε στον κωμικό»; Ή οι παρεμβάσεις επιτρέπονται; 

Είναι ένα ευαίσθητο θέμα... Από τη μία, ζητάς την προσοχή του κοινού και να μη διακόπτει. Από την άλλη, δεν παίζεις σε συμβατικούς χώρους, αλλά σε χώρους που πωλείται αλκοόλ κι ο άλλος έχει συνηθίσει να μιλάει και να κάνει φασαρία. Το θέμα είναι να καταφέρεις να κάνεις το κοινό να κρέμεται απ τα χείλη σου. 

Ακόμα κ αν το καταφέρεις, μπορεί να υπάρχουν κάποιοι ενοχλητικοί. Εκεί υπάρχει ένας άγραφος νόμος που λέει ότι ανάλογα με την προσβολή και την παρέμβαση πρέπει να απαντήσεις με την ίδια ποσότητα. Π.χ. δεν μπορεί κάποιος απλά να φτερνιστεί κι εγώ να τον βρίσω, αλλά ούτε κάποιος να με προσβάλει κ εγώ να πω «ε, συγνώμη φίλε, μήπως μπορείς να κάνεις λίγο ησυχία;». Το παιχνίδι για τον κωμικό σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι να μπορέσει να αντιμετωπίσει την «εισβολή» του θεατή παίρνοντας το κοινό μαζί του. 

Αν πάντως νιώθεις ότι δεν μπορείς να το χειριστείς καλύτερα κάνε ότι δεν υπάρχει. Γιατί όσο πιο πολύ ασχοληθείς με τον «εισβολέα», τόσο λιγότερος χρόνος μένει για το κείμενό σου. Ωστόσο, σε μεγάλες παραστάσεις, που υπάρχει χρόνος, υπάρχει και το crowdwork, όπου ο κωμικός «παίζει» με το κοινό. Είναι πολύ δύσκολο, θέλει πολύ εμπειρία και προετοιμασία. Είναι προσχεδιασμένο κι όχι αυθόρμητο όπως φαίνεται. Έχει τη σύνδεση με το κοινό που επιδιώκουν όλοι οι κωμικοί, αν όμως κάποιος δεν έχει πείρα, είναι από τα πιο επικίνδυνα πράγματα που μπορεί να κάνει στη σκηνή. 

Έχω μιλήσει με 10 κωμικούς στην πόλη, ο καθένας μου λέει κάτι άλλο για το τι είναι stand up…!

Κοίτα, είναι σαν να μαθαίνει κολύμπι ένας 8χρονος κ να του ζητάς να σου πει τα είδη ολυμπιακής κολύμβησης με όλες τις λεπτομέρειες. Πολύ μικρή πορεία σε αυτή την τεράστια θάλασσα και πολύ μικρή εμπειρία για να σου πει τι ξέρει. Είναι δύσκολη αυτή η πρώτη περίοδος, αναγκαζόμαστε να μιλάμε συνεχώς για το τι είναι το stand up. Η καλύτερη απάντηση για μένα είναι «έλα να δεις!».

Η σελίδα του Openkwmic στο facebook, όπου μπορείτε να ενημερώνεστε για τις παραστάσεις και να βρίσκετε φωτογραφίες από τις βραδιές ανοιχτού μικροφώνου. Όλες οι φωτογραφίες του άρθρου είναι του Άρη Ακριτίδη.